Ciekawostki / Dla mieszkańca / Ogólne / Rada Wsi / Sprawy komunalne
19 września 23, we wtorek po godzinie 19.00 jedna z ekip budowlanych pozostawiła przy ul. Długiej w Sulistrowicach podpalone śmieci budowlane: elementy drewniane, papier, tworzywa sztuczne! Uznali, że zamiast zabrać ze sobą śmieci, jak należy, mogą je podpalić i zostawić nam otwarty niekontrolowany ogień. Wszystko to cudownie się paliło! Interweniowała jednostka straży pożarnej! Osoby, które wykonywały prace i podpaliły śmieci, ściągnięte w trybie pilnym na miejsce zdarzenia stwierdziły, że „to tylko trochę plastiku, papieru i drewna, nic by się nie stało, przecież tyle lat robią w budowlance, wiedzą lepiej”! Nie przekonały ich nawet argumenty strażaków o tym, że bezwzględnie nie pali się śmieci, że dookoła suche łąki, że las, że czyjeś życie, że wystarczy iskra.
 
Niestety takie sytuacje zdarzają się często. Wykonawcy robót zamiast zabrać ze sobą odpady, decydują się je spalić z oszczędności, bo darmo, bo nie trzeba ewidencjonować. W każdej z takich sytuacji „to tylko trochę plastiku, trochę kartonów, tylko palety”. I ktoś uznaje, że może zaryzykować rozprzestrzenienie się ognia albo że nasze, mieszkańców płuca mogą to przefiltrować.
 
Dlatego napisałam o kilku aspektach prawnych związanych z odpadami (i budowlanymi i komunalnymi, w tym o BIO), o zakazie spalania odpadów, o tym, kto odpowiada za odpady budowlane / rozbiórkowe i ich wywóz, gdzie nie wolno ich wywozić i składować, jak zorganizować wywóz odpadów po budowie lub remoncie na własną rękę, gdzie zamówić kontener, o ważnych 100m od granicy lasu, o bezpieczeństwie, współsąsiedztwie i ochronie przyrody. W myśl zasady „masz tyle praw, ile znasz”.
 
 
📌I. Zakaz spalania odpadów, w tym bioodpadów – pozostałości roślinnych, np. liści, gałęzi, skoszonej trawy
 
Definicja odpadów
 
Zgodnie z definicją zawartą w art. 3 ustawy o odpadach
odpady to każda substancja lub przedmiot, których posiadacz pozbywa się, zamierza się pozbyć lub do których pozbycia się jest obowiązany;
 
👉odpady komunalne to odpady powstające w gospodarstwach domowych oraz odpady pochodzące od innych wytwórców odpadów, które ze względu na swój charakter i skład są podobne do odpadów z gospodarstw domowych:
a) z gospodarstw domowych: papier i tektura, szkło, metale, tworzywa sztuczne, bioodpady (bioodpady – ulegające biodegradacji odpady z ogrodów i parków, odpady żywności i kuchenne), drewno, tekstylia, opakowania, zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny, zużyte baterie i akumulatory oraz odpady wielkogabarytowe, w tym materace i meble oraz
b) ze źródeł innych niż gospodarstwa domowe, jeżeli odpady te są podobne pod względem charakteru i składu do odpadów z gospodarstw domowych
 
👉odpady budowlane i rozbiórkowe to odpady powstałe podczas robót budowlanych;
 
 
Zakaz spalania odpadów 🔥
 
👉Zakaz spalania odpadów poza instalacjami lub urządzeniami został wyrażony w art. 30 ust. 1 ustawy o odpadach: „Zakazuje się przetwarzania odpadów poza instalacjami lub urządzeniami”. Zgodnie z art. 155 ustawy o odpadach: „Termiczne przekształcanie odpadów prowadzi się wyłącznie w spalarniach odpadów lub we współspalarniach odpadów z zastrzeżeniem art. 31”, a zgodnie z art. 31 ust. 7 ustawy o odpadach: ,,Dopuszcza się spalanie zgromadzonych pozostałości roślinnych poza instalacjami i urządzeniami, chyba że są one objęte obowiązkiem selektywnego zbierania“. Oznacza to, że ustawa dopuszcza w art. 31 ust. 7 spalanie zgromadzonych pozostałości roślinnych poza instalacjami i urządzeniami, ale wyłącznie pod warunkiem, że nie są one objęte obowiązkiem selektywnego zbierania. Obowiązek selektywnego zbierania odpadów komunalnych ulegających biodegradacji oraz odpadów zielonych może natomiast wprowadzić każda gmina w regulaminie utrzymania czystości i porządku, który obowiązuje na jej terenie (art. 4 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach). Za naruszenie tego zakazu właściciel nieruchomości może podlegać karze aresztu lub grzywny, zgodnie z art. 191 ustawy o odpadach: „Kto, wbrew przepisowi art. 155, termicznie przekształca odpady poza spalarnią odpadów lub współspalarnią odpadów podlega karze aresztu albo grzywny”.
 
 
📌II. Odpady budowlane i rozbiórkowe i kto za nie odpowiada
 
W myśl ustawy z dnia 14 grudnia 2012 roku o odpadach właścicielami odpadów znajdujących się na placu budowy są ich bezpośredni wytwórcy.
 
art. 3 ust.1 pkt 32 ustawy o odpadach:
wytwórca odpadów – każdy, którego działalność lub bytowanie powoduje powstawanie odpadów (pierwotny wytwórca odpadów), oraz każdego, kto przeprowadza wstępną obróbkę, mieszanie lub inne działania powodujące zmianę charakteru lub składu tych odpadów; wytwórcą odpadów powstających w wyniku świadczenia usług w zakresie budowy, rozbiórki, remontu obiektów, czyszczenia zbiorników lub urządzeń oraz sprzątania, konserwacji i napraw jest podmiot, który świadczy usługę, chyba że umowa o świadczenie usługi stanowi inaczej (…);
 
Z przepisów ustawy wynika, że za usunięcie odpadów budowlanych odpowiada wykonawca robót, jako wytwórca odpadów, chyba że ustalono tę kwestię inaczej w umowie →oznacza to, że sprzątanie placu budowy powinno odbywać się poprzez wykonawcę, bo to on bezpośrednio odpady wytworzył, co więcej, powinien on je usunąć niezwłocznie. Zatrudniając ekipę budowlaną lub remontową, mamy prawo oczekiwać więc, że zadba ona o odpowiedni wywóz gruzu i innych odpadów w przeznaczone do tego miejsce.
 
Na wykonawcy prac spoczywa także obowiązek zabezpieczenia odpadów oraz prowadzenia ich ewidencji.
 
Przedsiębiorcy, którzy wytwarzają lub posiadają odpady inne niż komunalne, muszą prowadzić ich ewidencję elektronicznie w Bazie Danych Odpadowych – BDO. Ewidencję musi prowadzić każdy podmiot, który wytwarza lub gospodaruje odpadami. Z tego obowiązku są zwolnieni wytwórcy odpadów komunalnych, czyli śmieci, które powstają w gospodarstwach domowych, w tym osoby fizyczne.
 
Odpady komunalne to odpady powstające w gospodarstwach domowych oraz odpady pochodzące od innych wytwórców odpadów, na przykład z firm i instytucji, które ze względu na swój charakter i skład są podobne do odpadów z gospodarstw domowych.
Odpady komunalne to odpady:
👉z gospodarstw domowych, w tym papier i tektura, szkło, metale, tworzywa sztuczne, bioodpady, drewno, tekstylia, opakowania, zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny, zużyte baterie i akumulatory oraz odpady wielkogabarytowe, w tym materace i meble
👉ze źródeł innych niż gospodarstwa domowe, na przykład z firm, jeżeli są one podobne pod względem charakteru i składu do odpadów z gospodarstw domowych.
 
Za odpady komunalne nie mogą zostać uznane odpady budowlane i rozbiórkowe!
 
Odpady budowlane i rozbiórkowe to nie odpady komunalne ! Nie wolno ich wyrzucać do osiedlowych lub przydomowych śmietników, nie wolno ich wywozić do lasu, na pola czy składować na własnej działce. 📌
 
👉Żadnych odpadów nie wolno spalać! 📌
 
 
📌III. Kontener na odpady budowlane
 
Jak zorganizować wywóz gruzu po budowie lub remoncie na własną rękę?
 
👉Należy skorzystać z usług przedsiębiorstwa specjalizującego się w wywozie odpadów budowlanych i poremontowych i zamówić kontener. Prawo określa obowiązek podpisania umowy przez obie strony w momencie przekazania odpadów. Dokument taki zwierać powinien m.in. imię i nazwisko lub nazwę podmiotu przekazującego oraz adres, jak również miejsce przeznaczenia odpadów i informacje o tym, skąd pochodzą.
 
Rodzaje odpadów, które można wrzucić do kontenera na odpady budowlane:
👉gruz ceglany, dachówka, inne elementy betonowe, ceglane i ceramiczne
👉ziemia, w tym kamienie
👉gruz betonowy
👉zmieszane odpady budowlane (np. styropian, folię, tynk, płyty kartonowo-gipsowe, drewno, papier, metal oraz framugi okien i drzwi, zerwane stare wykładziny)
👉odpady komunalne ulegające biodegradacji (odpady zielone z ogrodu, takie jak liście, trawa, gałęzie drzew).
 
Zabrania się wyrzucania tego typu zanieczyszczeń do osiedlowych lub przydomowych śmietników, nie wolno ich również wywozić do lasu, na pola czy składować na własnej działce. W materiałach budowlanych mogą znajdować się substancje niebezpieczne, tak jak farby, lakiery, kleje czy inne substancje chemiczne, które rozkładają się wiele lat. W międzyczasie mogą przeniknąć do gleby oraz do wód gruntowych, powodując skażenie terenu, a w konsekwencji okolicznej fauny i flory, zagrażają także zdrowiu i życiu ludzi.
 
Gdzie zamówić kontener?
👉http://hadlux.pl/old/?zamowienie-kontenera
 
 
📌IV. 100 m od lasu
 
Zgodnie z art. 30 ust. 3 pkt 3 ustawy o lasach:
W lasach oraz na terenach śródleśnych, jak również w odległości do 100 m od granicy lasu, zabrania się działań i czynności mogących wywołać niebezpieczeństwo, a w szczególności:
 
1) rozniecania ognia poza miejscami wyznaczonymi do tego celu przez właściciela lasu lub nadleśniczego;
 
2) korzystania z otwartego płomienia;
 
3) wypalania wierzchniej warstwy gleby i pozostałości roślinnych.
 
 
📌V. Zagrożenie pożarowe
 
👉Wszędzie tam, gdzie jest niekontrolowany płomień, żar lub iskry, występuje niebezpieczeństwo pożaru. Pożary najczęściej powstają na ściółce. Wystarczy słaby wiatr, aby ogień wymknął się spod kontroli i bardzo szybko rozprzestrzenił się. Sucha roślinność łąkowa pali się bardzo szybko . Ogień szybko ogarnia ogromne połacie drzewostanów. Po pożarze las odradza się przez dziesiątki lat.
 
👉Lasy w Polsce charakteryzują się wysokim zagrożeniem pożarowym. Współczynnik zagrożenia pożarowego polskich lasów należy do najwyższych w Europie. W miesiącach letnich w wyniku silnego promieniowania słonecznego, zagrożenie pożarowe lasu wzrasta. W okresie zagrożenia pożarowego, tzn. od marca do września powstaje 98% pożarów leśnych Utrzymujące się wysokie temperatury bez opadów powodują wysychanie ściółki i roślinności dna lasu. W okresie największego zagrożenia pożarowego, tj. od 1 kwietnia do 31 października, często wystarczy iskra, aby spłonęło kilka, kilkanaście czy kilkadziesiąt hektarów lasu.
 
👉Ludzie odpowiadają za powstanie ponad 90% pożarów lasów. Aby się zapalił las, np. od suchej trawy, wystarczy 250 st. C. Rzucony niedopałek papierosa ma temperaturę rzędu około 600 st. C, Żar zapałki około 800 st. C. Rozniecanie ognia, wypalanie wierzchniej warstwy gleby czy pozostałości roślinnych są czynnościami mogących wywołać pożar, dlatego w odległości do 100m od granicy lasu zabronione jest wykonywanie czynności mogących wywołać pożar, a w szczególności rozniecanie ognia poza miejscami wyznaczonymi, wypalanie wierzchniej warstwy gleby i pozostałości roślinnych.
 
 
📌VI. Każda interwencja sporo kosztuje
 
👉Każdy pożar, a co za tym idzie – każda interwencja sporo kosztuje. Sam przyjazd straży pożarnej do ognia kosztuje kilkaset złotych. Koszty (wylana woda, spalone paliwo, zużyty sprzęt) pokrywane są w ostatecznym rozrachunku z Budżetu Państwa.
 
👉Kiedy strażacy są zadysponowani do akcji gaszenia pożarów traw, łąk i nieużytków, w tym samym czasie mogą być potrzebni w innym miejscu, np. do ratowania życia ludzi poszkodowanych w wypadku drogowym czy innym tragicznym zdarzeniu.
 
 
📌VII. Zadymienie zakłócające korzystanie z nieruchomości sąsiednich
 
👉Kodeks cywilny w art. 144 zabrania działań, które zakłócałyby korzystanie z nieruchomości sąsiednich ponad przeciętną miarę wynikającą ze społeczno-gospodarczego przeznaczenia nieruchomości i stosunków miejscowych.

👉Palenie w ognisku odpadów, w tym także odpadów zielonych powoduje znaczne zadymienie, a tym samym uciążliwość dla nieruchomości sąsiednich. Ich właścicielom przysługuje w takiej sytuacji roszczenie o zaniechanie naruszeń i przywrócenie stanu zgodnego z prawem (art. 222 par. 2 k.c.). Ponadto, jeżeli w związku z zachowaniem właściciela nieruchomości powstanie szkoda, jej naprawienia będzie można żądać w oparciu o przepisy kodeksu cywilnego o czynach niedozwolonych (art. 415 k.c.). Właściciele nieruchomości sąsiednich mogą odwołać się w takim wypadku też do treści art. 51. 1 kodeksu wykroczeń, który zabrania zakłócania porządku w miejscu publicznym m.in. przez inny wybryk, pod groźbą kara aresztu, ograniczenia wolności albo grzywny. Jako inny wybryk, uznaje się zachowanie, jakiego w danych okolicznościach czasu, miejsca i otoczenia – ze względu na przyjęte zwyczajowo normy ludzkiego współżycia – nie należało się spodziewać, a które zdolne jest zakłócić spokój lub porządek publiczny. Może być nim również spalanie liści i gałęzi na posesji w wyniku czego powstaje duszący dym. Wykroczenie to może być popełnione także z zamiarem ewentualnym, a więc wtedy, gdy właściciel nieruchomości nie jest pewien, czy jego zachowanie jest legalne, ale godzi się ewentualne ponoszenie odpowiedzialności.

👉Ognisko nie może powodować nadmiernej ilości dymu i uciążliwego zapachu. Stanowi to niedopuszczalną immisję, czyli oddziaływanie na sąsiednią nieruchomość. Wraz z dymem do atmosfery przedostaje się szereg związków chemicznych będących truciznami zarówno dla ludzi, jak i zwierząt.
👉Należy pamiętać, że dym z nieruchomości położonej przy drodze publicznej może ograniczać widoczność kierowcom i zagrażać bezpieczeństwu.
 
 
📌VIII. Ochrona przyrody
 
👉art. 124 ustawy o ochronie przyrody: „Zabrania się wypalania łąk, pastwisk, nieużytków, rowów, pasów przydrożnych, szlaków kolejowych oraz trzcinowisk i szuwarów.”
👉art. 131 ustawy o ochronie przyrody: „Kto wypala łąki, pastwiska, nieużytki, rowy, pasy przydrożne, szlaki kolejowe, trzcinowiska lub szuwary podlega karze aresztu lub grzywny”
👉Zgodnie z art. 82 § 1 ustawy z dnia 20 maja 1971 r. Kodeks wykroczeń za wykroczenie tego typu grozi kara aresztu, grzywny lub nagany. Natomiast art. 24 § 1 w związku z art. 82 mówi, że „grzywnę wymierza się w wysokości od 5 zł do 5000 zł, chyba że ustawa stanowi inaczej”. Dodatkowe sankcje zagrażają osobom, które doprowadziły do czyjejś śmierci lub powstania strat materialnych.
 
Artykuł przygotowała Klaudia Kanios.